Aborcja farmakologiczna
podstawy w przerywaniu ciąży za pomocą tabletek

Aborcja farmakologiczna (zwana też aborcją domową albo aborcją tabletkami) jest bezpieczną, łatwą i najtańszą metodą przerywania ciąży. Stosuje się do niej leki aborcyjne, w Polsce nazywane czasami "tabletkami poronnymi".

Zanim przerwiesz ciążę tabletkami warto byś dobrze się do tego przygotowała. Aborcja farmakologiczna jest najbezpieczniejszą metodą i niesie za sobą najmniejsze ryzyko powikłań, jednak by świadomie się na nią zdecydować, trzeba wiedzieć w jaki sposób przebiega.

Dobre przygotowanie pozwoli ci też nie tylko zabezpieczyć się przez niepoprawnym zażyciem leków, ale da ci więcej komfortu, spokoju i pewności siebie w trakcie.

Skrót informacji¶

Poniższy skrót informacji pozwoli ci przygotować się do samodzielnej aborcji w domu, zamówić leki aborcyjne ze sprawdzonego źródła, czy prawidłowo dawkować leki oparte na mifepristonu i mizoprostolu.

Jeśli zamierzasz przerwać swoją ciążę, to pamiętaj, że każde zagadnienie rozpisane jest dokładnie w osobnym tekście, w którym razem z Tobą, przejdziemy krok po kroku przez wszystkie etapy takiej aborcji.

Częste pytania o tabletki aborcyjne¶

Jak działają tabletki do aborcji?

Jak działa tabletka aborcyjna?¶

Do aborcji farmakologicznej używa się dwóch substancji: mifepristonu i mizoprostolu. Mifepristone to środek, który blokuje działanie progesteronu (hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży), a mizoprostol jest substancją powodującą skurcze macicy i w konsekwencji wywołującą poronienie ⁵. Aborcja farmakologiczna przebiega tak samo jak naturalne poronienie.

Czy aborcja tabletkami jest legalna?

Tabletka aborcyjna, a prawo¶

Tak. Chociaż mifepriston nie jest w Polsce zarejestrowany, a mizoprostol jest dostępny na receptę (znajdziemy go w takich lekach jak Arthrotec czy Cytotec). Posiadanie tych tabletek na własny użytek i przerwanie nimi własnej ciąży jest w 100% legalne. Piszemy o tym więcej w dziale prawo, ale to co powinnaś zapamiętać - nie grożą ci żadne konsekwencje prawne.

W Polskim prawie uznaje się, że po 22 tygodniu ciąży, poronienie traktuje się już jako poród - w związku z tym zmienia się również status prawny aborcji. Wzięcie tabletek aborcyjnych po 22 tygodniu może być ryzykowne (nadal możliwe może być zrobienie aborcji za granicą bez żadnych konsekwencji).

Czy aborcja tabletkami jest bezpieczna?

Bezpieczeństwo tabletek aborcyjnych¶

Aborcja przy użyciu mifepristonu i mizoprostolu jest standardem w większości krajów europejskich. Według zaleceń WHO tabletek aborcyjnych można użyć bezpiecznie w domu podczas pierwszych 12 tygodni ciąży. W późniejszych tygodniach tabletki nadal działają, trzeba jednak zachować większą ostrożność i odpowiednio je dawkować. Wywołują one proces bardzo podobny do samoistnego poronienia, nie powodują długotrwałych skutków ubocznych i nie wpływają na płodność w przyszłości⁵ ¹.

Czy będę potrzebować lekarza?

Obecność lekarza przy aborcji tabletkami¶

Nie. Nie potrzebujesz pomocy lekara do zakończenia ciąży tabletkami. Pomocne za to będzie przeczytanie naszych poradników.

Co jeśli aborcja się nie uda?

Powtórzenie aborcji¶

Jeśli nie udało ci się zrobić aborcji za pomocą tabletek, to pamiętaj, że zawsze możesz spróbować ponownie albo zrobić aborcję chirurgicznie za granicą.

Przygotowanie do aborcji tabletkami¶

Trzy kroki zanim zaczniesz aborcję¶

Po pierwsze: upewnij się, że na pewno jesteś w ciąży. Wystarczy, że wykonasz test ciążowy z moczu. Możesz go kupić w aptece albo w sklepie z kosmetykami. Zażycie zestawu poronnego gdy nie jest się w ciąży nie jest niebezpieczne dla zdrowia, ale nie ma sensu przyjmować leków na darmo i niepotrzebnie obciążać organizm.
Po drugie: sprawdź też w którym tygodniu ciąży jesteś. To ważne, by zaplanować jaką dawkę leków powinnaś przyjąć oraz przygotować się na proces wywoływanego poronienia. Postaraj się przypomnieć sobie datę ostatniej miesiączki i skorzystaj z kalkulatora ciążowego dostępnego na stronie womenhelp.org.
Po trzecie: jeśli masz wkładkę domaciczną i nie możesz jej usunąć, to przygotuj się na to, że krwawienie w trakcie aborcji, będzie większe niż zwykle. Możesz zapoznać się też z (bardzo rzadkimi) pozostałymi przeciwskazaniami do aborcji farmakologicznej.

Lista środków higienicznych i podręcznych drobiazgów do aborcji¶

Warto, żebyś przygotowała sobie:

zapas podpasek
środki przeciwbólowe ale nie rozkurczowe (zaleca się np. paracetamol, ibuprofen, pyralginę, ketonal ale nie no-spę)
termofor lub butelkę z ciepłą wodą
ciepły koc w razie dreszczy
coś do picia (przez cały proces bądź dobrze nawodniona!)
ewentualnie coś lekkiego do jedzenia (ważne: nie pij alkoholu – możesz palić papierosy)
ulubiony serial

Podczas aborcji tabletkami nie stosuj no-spy ani innych leków rozkurczowych

Przeczytaj instrukcję dawkowania¶

Przed wzięciem tabletek przeczytaj instrukcję dawkowania, gdyż w zależności od tego czy wybierzesz sam mizoprostol czy zestaw mifepristonu i mizoprostolu zależy to, jak przyjmować będziesz tabletki.

Dawkowanie tabletek aborcyjnych

Zamawianie tabletek¶

Będziesz potrzebowała zestawu tabletek składającego się z mifepristonu i mizoprostolu lub samego mizoprostolu (w trochę większej ilości niż przy zestawie m&m).

Nie daj się naciągnąć

Kuszące jest kupienie leków, które sprzedawca obiecuje dostarczyć ci w ciągu jednego dnia... jednak nie każdy sprzedawca jest uczciwy - na naszej stronie regularnie ostrzegamy przed nowymi oszustami oraz zawsze odsyłamy do sprawdzonych i bezpiecznych źródeł leków.

Jakie tabletki zamówić?¶

Aborcję farmakologiczną wywołuje się za pomocą tzw. zestawu aborcyjnego.

Najpopularniejszym rozwiązaniem jest zestaw tabletek aborcyjnych składający się z 1 tabletki mifepristonu oraz 4 tabletek mizoprostolu. Taki zestaw zamówisz od Women Help Women.

Aborcję farmakologiczną można przeprowadzić również używając jedynie mizoprostolu, dostępnego w polskich aptekach w lekach na receptę (pod nazwą Arthrotec/Cytotec). Ta metoda ma swoje plusy i minusy, a polecamy ją przeważnie osobom w pierwszych tygodniach ciąży.

Plusy i minusy obu metod aborcji farmakologicznej¶

Wybór zestawu m&m oraz samego mizoprostolu jest bardzo subiektywny i ciężko go porównać albo ocenić. Szczególnie, kiedy mówimy np. o tak subiektywnych rzeczach jak ból. Dla jednej osoby komfort zestawu mifepriston i mizofprostol będzie dużo większy, dla innej samo mizo będzie idealne.

Jedno powinnaś wiedzieć - obie metody są skuteczne(1) i jeśli nie zadziałają za pierwszym razem, można je powtórzyć (2)³.

Różne badania pokazują różną skuteczność zestawów aborcyjnych, jednak jest ona wysoka i w zależności od zaawansowania ciąży oraz poprawnego zażycia leków waha się ona od 78% do 99%⁶⁷.
Należy pamiętać, że próbę aborcji tabletkami można ponowić, co w praktyce gwarantuje udaną aborcję w ponad 99% przypadków. Czasami pierwsza dawka mizoprostolu nie wystarcza (czy to z zestawu m&m czy przy dawkowaniu samego mizorpostolu) i w celu przerwania ciąży należy przyjąć kolejną dawkę mizoprostolu (z zachowaniem stosownych odstępów i dawkowania). Jeśli po prawidłowym zażyciu tabletek nie doszło do poronienia, przed kolejną dawką skonsultuj się z nami lub z infolinią Aborcji Bez Granic +48 22 29 22 597.

Na którąkolwiek się nie zdecydujesz, nie wybierzesz źle:

Aspekt	Zestaw aborcyjny m&m: mifepristone i mizoprostol	Sam mizoprostol
Skuteczność	Wysoka. Około 98%⁵.	Wysoka. Od 78% do 99%⁶⁷.
Obciążenie organizmu	Niskie, krótkotrwałe. Mifepristone jest hormonem.	Biskie, krótkotrwałe. Mizoprostol dla niektórych osób jest nieprzyjemny w smaku, oraz może powodować czasem krótkotrwałą biegunkę.
Skutki uboczne	Bardzo rzadkie i niezagrażające życiu działania niepożądane.	Podobnie - nikłe ryzyko poważnych skutków ubocznych.
Krwawienie	Najczęściej od drugiego dnia, gdyż zaczyna się dopiero po zażyciu mizoprostolu i rozpoczęciu się skurczów macicy.	Może nastąpić się jeszcze tego samego dnia, gdyż zaczyna się po zażyciu mizoprostolu i rozpoczęciu się skurczów macicy.
Czas do wydalenia zarodka	Raczej krótki. Przeważnie kilka godzin od przyjęcia mizoprostolu. W rzadkich wypadkach do 48 godzin po zażyciu leków.	Czasem dłuższy. Przeważnie między drugą a trzecią dawką mizoprostolu. W rzadkich wypadkach do 48 godzin po zażyciu leków.
Długość oczyszczania się macicy - plamienia	Intensywne krwawienie przez pierwsze dwa dni. Potem może pojawiać się i wracać przez okres od tygodnia do dwóch. W rzadkich przypadkach do trzech. Również w zależności od podejmowane wysiłku fizycznego ².	Intensywne krwawienie przez pierwsze dwa dni. Potem może pojawiać się i wracać przez okres od tygodnia do dwóch. W rzadkich przypadkach do trzech. Również w zależności od podejmowane wysiłku fizycznego ².
Ogólna długość procesu	Trochę krótsza (kwestia paru godzin, rzadko dni).	Trochę dłuższa (kwestia paru godzin, rzadko dni).
Ból	Subiektywny⁸ oraz zależny od długości ciąży⁹. Przeważnie przypominający miesiączkowy. Bardzo rzadko przypominający porodowy.	Tak samo jak w przypadku zestawu m&m ale może trwać trochę dłużej ze względu na większą dawkę mizoprostolu.
Konieczność stosowania środków przeciwbólowych	Niekonieczne, szczególnie przy krótkich ciążach nie zawsze potrzebne są przeciwbólowe. Jeśli jednak boich się bólu zażyj tabletkę którą zazwyczaj pomaga ci w trakcie miesiączki - ale nie może być to no-spa ani inny środek rozkurczowy ¹⁰.	Podobnie jak przy zestawie m&m.
Łatwość dostępu	Łatwy do zdobycia bez recepty ze strony WHW: womenhelp.org	Trochę trudniejszy do zdobycia - wymaga wystawienia lewej recepty od lekarza ¹¹.
Bezpieczeństwo przy zamawianiu	Wysokie bezpieczeństwo przy zamawianiu z WHW ¹².	Nie ma gwarancji czy i jakie leki dostaniesz jeśli kupujesz tabletki na polskich nieoficjalnych stronach [^96].
Szybkość dostępu	Zdecydowana większość tabletek od WHW dociera w ciągu pierwszego tygodnia. Czas ten w rzadkich sytuacjach przedłuża się do dwóch tygodni - jest to zależne od poczty.	Szybka. Teoretycznie receptę na mizorpstol od zaufanego lekarza możesz zorganizować nawet w parę dni.
Koszt	Stosunkowo niski i elastyczny. 75 euro (ok 350 zł) datku na rzecz organizacji feministycznej	Niski. Koszt wizyty lekarskiej oraz realizacja recepty to często conajmniej 500 zł. Jednak sam Arthrotec to tylko 60 zł za opakowanie. Niestety przepisywany przez lekarzy Cytotec kosztuje aż 600 zł za opakowanie.

Podsumowując: aborcję samym mizoprostolem możemy polecić tym osobom, które: mają zaufanego lekarza, który bez własnej prowizji wypisze im receptę na Arthrotec (1). To też dobra opcja, jeśli bardzo zależy nam na czasie - np. gdy jesteśmy już w 12 tygodniu, a oferta zagranicznych klinik aborcyjnych w ogóle nie wchodzi w grę.

Arthrotec można dostać już od 60 zł za jedno opakowanie (jednak czasem potrzeba ich dwóch). Więc odliczając koszt wizyty lekarskiej stanowi potencjalnie najtańszą opcję. Jednak osoby w trudnej sytuacji finansowej, które potrzebują zestawu m&m mogą rozważyć kontakt z WHW, które w szczególnych sytuacjach czasem może obniżyć kwotę darowizny nawet o połowę.

Większośći osób polecamy jednak sprawdzony zestaw mifepristone i mizoprostol od WHW.

Jak dawkować i przyjmować tabletki¶

Przygotowałyśmy dla was poradniki przeprowadzenia aborcji tabletkami krok po kroku dostosowane do wybranej przez was metody:

Zestaw aborcyjny m&m

Oficjalnie rekomendowana przez WHO metoda przerywania niechcianej ciąży tabletkami ³ od Women Help Women. Mifepristone i mizoprostol znajdują się na liście kluczowych leków ⁴.

Dawkowanie i sposób przyjęcia
Sam mizoprostol

Oficjalnie rekomendowana przez WHO metoda przerywania niechcianej ciąży ³. Mizoprostol znajduje się na liście kluczowych leków ⁴. Instrukcja jak przyjąć Arthrotec lub Cytotec (dostępne w polskich aptekach) w celu przerwania niechcianej ciąży.

Dawkowanie i sposób przyjęcia

Przebieg¶

Aborcja farmakologiczna u każdej osoby przebiega odrobinę inaczej. Nieodłącznymi jej elementami są skurcze, krwawienie i biegunka, ale intensywność i czas trwania tych objawów bywają różne. Zapoznaj z naszym opisem przebiegu aborcji farmakologicznej krok po kroku, żeby wiedzieć czego się spodziewać.

Jak przebiega aborcja farmakologiczna?

Przebieg aborcji farmakologicznej w drugim trymestrze (czyli po 12 tygodniu) trochę różni się od aborcji w pierwszym trymestrze i chociaż jest możliwy oraz bezpieczny, jest także bardziej wymagający dla organizmu.

Aborcja farmakologiczna w II trymestrze

Czym zająć się w trakcie aborcji?¶

Warto też wymyślić dla siebie jakieś zajęcie, najlepiej ruchowe, żeby przyspieszyć proces poronienia. Jednak jeśli się będziesz bardzo źle czuła, możesz np. włączyć ulubiony film i położyć się. Pamiętaj też o swoim komforcie psychicznym i pozytywnym nastawieniu – warto zadbać o to, aby maksymalnie się zrelaksować.

Towarzystwo w aborcji¶

Dobrze, żeby ktoś przy tobie był (by było ci raźniej) albo miej chociaż pod ręką telefon, by w razie powikłań zadzwonić po pomoc.

Napisałyśmy parę tekstów o tym jak rozmawiać o swojej aborcji z bliskimi, oraz parę tekstów dla bliskich, jak być dobrym wsparciem podczas aborcji.

Jak długo trwa aborcja?¶

Aborcja tabletkami potrwa od kilku do kilkunastu godzin dlatego upewnij się, że masz na nią czas i jesteś w miejscu z dostępem do łazienki, w którym czujesz się komfortowo.

Szczegółowe informacje o tym, ile trwają poszczególne etapy aborcji, jaka jest ich intensywność i czym się charakteryzują przeczytasz w instrukcji przebiegu aborcji farmakologicznej oraz przebiegu aborcji farmakologicznej po 12. tygodniu.

Po 12 tygodniu¶

Aborcję tabletkami w domu można zrobić też po 12 tygodniu ciąży. Czasem decydują się na to osoby w drugim trymestrze gdy z jakiegoś powodu nie chcą lub nie mogą wyjechać na aborcję w zagranicznej klinice. Tabletki co prawda działają skutecznie przez całą ciążę ¹³, ale im jest ona dłuższa, tym trudniej przechodzić przez aborcję samodzielnie w domu i tym większe ryzyko, że potrzebne będzie przy niej wsparcie lekarza.

Najnowsze wytyczne WHO rekomendują aborcję tabletkami nawet do samego końca ciaży¹³, przy czym graanica 12 tygodnia wyznacza moment w którym zmienia się dawkowanie leków. Aborcje w 2 trymestrze mogą wymagać pomocy lekarskiej i zakończenia w szpitalu. Aborcje w 3 trymestrze wymagają dokończenia w szpitalu.

Jak przebiega aborcja farmakologiczna w drugim trymestrze?

Dla osób, które nie chcą przerywać ciąży po 12 tygodniu za pomocą leków, zawsze pozostaje aborcja chirurgiczna za granica.

Przeciwskazania¶

Wiele z was zastanawia się, czy istnieją przeciwskazania do aborcji farmakologicznej oraz jak częste są powody dla których powinno zdecydować się na inne metody przerwania niechcianej ciąży.

Uspokajamy: Powikłania po aborcji są bardzo rzadkie i dotyczą około 0,093% kobiet w Polsce (1 osoba na 1000)¹⁴.

Najbardziej powszechnym w Polsce przeciwskazaniem do aborcji tabletkami jest posiadanie założonej wkładki domacicznej (IUD) - według badań od 1% do 4% kobiet w Polsce korzysta z tej metody antykoncepcji ¹⁶ ¹⁵. Jeśli mimo tego zdarzy ci się zajść w ciążę ¹⁷, to przed aborcją musisz najpierw wyciągnąć wkładkę¹⁸.

Jakie są pozostałe przeciwwskazania?

Alternatywy do aborcji tabletkami¶

Jeśli jesteś jedną z nielicznych kobiet, które mają stwierdzone przeciwskazania do aborcji farmakologicznej, albo twoja ciąża jest już bardzo zaawansowana, istnieją inne metody bezpiecznego przerwania niechcianej ciąży - aborcje metodami chirurgicznymi:

Aborcja metodą próżniową
Instrumentalne oczyszczanie macicy
Metody łączone

O tym gdzie i jak możesz skorzystać z takiej pomocy, dowiesz się na czytając nasze teksty o aborcji za granicą.

Aborcja w zagranicznej klinice aborcyjnej

Po aborcji¶

Macica po aborcji może oczyszczać się nawet kilka tygodni. Towarzyszą temu lekkie skurcze i krwawienie. Zatrzymanie się krwawienia jakiś czas i jego powrót w 2-3 tygodniu po aborcji są całkowicie w normie. Proces oczyszczania macicy po aborcji farmakologicznej opisałyśmy w osobnym tekście - udzielamy tam kilku rad które przyspieszą ten proces i sprawią, że będzie bardziej komfortowy. Dowiesz się tam również, czy i kiedy trzeba udać się na badanie kontrolne do ginekologa, ile trwa krwawienie po aborcji tabletkami oraz jak zadbać o higienę w ciągu kolejnych dni po.

Co robić i o czym pamiętać po aborcji tabletkami?

Incidence of Emergency Department Visits and Complications After Abortion. Upadhyay, Ushma D. i in., 2015. Obstetrics & Gynecology 125(1), s. 175-183. doi: 10.1097/AOG.0000000000000603 ↩
Comparison of mifepristone plus misoprostol with misoprostol alone for first trimester medical abortion: A systematic review and meta-analysis. Shimels, T i in., 2023. Front Glob Womens Health, 4:1112392. doi: 10.3389/fgwh.2023.1112392. PMID: 36970118. "The studies reported that bleeding occurred for a duration of 7–14 days and was more frequent in the mifepristone plus misoprostol group, while a prolonged bleeding of over 14 days (that led to a significant fall in haematocrit count) was also noted in the group administered with the misoprostol-only regimen" ↩↩
Abortion care guideline. World Health Organization, 2022, s. 68. ↩↩↩
WHO Model List of Essential Medicines - 23^rd list. World Health Organization, 2023, s. 53. ↩↩
Safe abortion: technical and policy guidance for health systems. Second edition. World Health Organization, 2012, s. 44. ↩↩↩
Efficacy of Misoprostol Alone for First-Trimester Medical Abortion: A Systematic Review, Raymond, E.G. i in., 2019. Obstet Gynecol, 133(1), s.137-147. doi:10.1097/AOG.0000000000003017. ↩↩
Effectiveness of medication abortion with misoprostol alone in the SAFE study: A prospective observational cohort study Jayaweera R. i in., 2023. OSF Preprints. doi:10.31219/osf.io/5s9mj ↩↩
Ból podczas aborcji jest różny i wynika z skurczy oczyszczającej się macicy. Skurcze jednak nie zawsze muszą oznaczać ból. Przeważnie jeśli miesiączki nie są dla ciebie bardzo bolesne, to i usunięcie ciąży może nie wiązać się z intensywnym bólem. Jeśli okres jest dla ciebie bardzo bolesny, to i aborcja farmakologiczna może być trudna. Od tych zasad są oczywiście nieliczne wyjątki. Zobacz: Early Medical Abortion - A Practical Guide For Healthcare Professionals. Fiala, Ch. i in., 2018. Affinités Santé, s. 107. ↩
Intensywność skurczy macicy, która związana jest z odczuciem dyskomfortu czy nawet bólu, związana jest z rozmiarem wydalanego zarodka. Jeśli ciąża jest wczesna, to ból ten może być niemal nieodczuwalny. W okolicach 12 tygodnia będzie bardziej wyraźny, gdyż macica musi się bardziej obkurczyć. ↩
Do łagodzenia bólu nadadzą się leki oparte o ibuprofen. Jednak nie wolno stosować leków przeciwrozkurczowych, takich jak no-spa, gdyż mogą zakłócić działanie tabletek aborcyjnych. Zobacz: Early Medical Abortion - A Practical Guide For Healthcare Professionals. Fiala, Ch. i in., 2018. Affinités Santé, s. 74. ↩
Jest to trudność subiektywa - osoby, które mają zaprzyjaźnionego lekarza, który wystawi im bez problemu receptę na Arthrotek są w innej sytuacji, niż te, które są zmuszone "kombinować". ↩
WHW jest jedyną oficjalnie rekomendowaną przez nas organizacją. Jako jedyna jest częścią naszej europejskiej sieci aborcyjnej: w związku z tym tylko w kontaktach z nią możemy zagwarantować ci bezpieczeństwo twoich danych, a także mieć pewność co do otrzymywanych od nich leków. ↩
Abortion care guideline, World Health Organization, 2022, s. 71. ↩↩
Oszacowano sumując występowanie poszczególnych przeciwskazań. Więcej o rzadkich przeciwwskazaniach do aborcji tabletkami. ↩
Contraceptive Behaviors in Polish Women Aged 18-35-a Cross-Sectional Study. Zgliczynska, M. i in., 2019. Int J Environ Res Public Health, 16(15), s. 2723. doi:10.3390/ijerph16152723 ↩
The use of emergency contraception in young Polish women, Olszewski, J. i in., 2007. Acta Obstet Gynecol Scand, 86(7), s. 861-869. doi:10.1080/00016340701416960 ↩
Skuteczność IUD wynosi ponad 99,8% - Copper containing, framed intra-uterine devices for contraception, Kulier, R. i in., 2007. Cochrane Database Syst Rev, (4, s. CD005347. doi:10.1002/14651858.CD005347.pub3 ↩
Clinical Updates in Reproductive Health. L. Castleman & N. Kapp (Eds.), 2019. Ipas, s. 23. ↩