Przejdź do treści

Aborcja farmakologiczna
przebieg po 12 tygodniu (2 trymestr)

Aborcja tabletkami jest skuteczną metodą nie tylko do 12. tygodnia, ale przez cały okres trwania ciąży. Wiąże się ona jednak wtedy z innym, przeważnie trudniejszym przebiegiem. Dla wielu osób jest to jednak preferowana metoda.

Zarówno dla nich, jak i innych kobiet, które chcą przerwać ciążę w 13., 14. tygodniu i później za pomocą tabletek, przygotowałyśmy ten kompleksowy poradnik.

Artykuł ten powstał na podstawie naszego wieloletniego doświadczenia, doświadczenia setek kobiet, które przerywały z naszym wsparciem ciążę w 2 trymestrze przy użyciu tabletek, a także przy współpracy z argentyńskim kolektywem Socorristas en Red, który wspiera osoby w samoobsłudze aborcyjnej również w drugim trymestrze ciąży od początku swojej działalności, czyli od 2014 roku.

Tabletki do aborcji służące do przerwania późnej ciąży umieszczone na owocu papai w rękach młodej dziewczyny.

Kompleksowy poradnik samodzielnego przerywania ciąży po 12. tygodniu

Zaczynamy od teorii i przechodzimy do praktycznych informacji. Piszemy o:

Kończymy odpowiedziami na często pojawiające się pytania o to, czy to legalne i czy trzeba ukrywać taką aborcję przed lekarzem (nie trzeba 😉).

Poniższy opis nie przedstawia aborcji wykonywanej przed 12. tygodniem

Aborcja farmakologiczna po 12. tygodniu jest przeważnie trochę dłuższa i może przypominać mały poród. Jednak wiele kobiet wybiera ją zamiast aborcji w zagranicznej klinice aborcyjnej, ze względów finansowych, a także ze względu na to, że mogą wykonać ją samodzielnie w domu.

Stygmatyzacja aborcji po 12. tygodniu

Jeśli koncepcja aborcji po 12. tygodniu jest dla ciebie lub twoich bliskich szokująca, to prawdopodobnie dlatego, że aborcje przeważnie wykonywane są w pierszych 12. tygodniach i prawo w większości krajów europejskich wyznacza 12 tydzień jako ich limit. To sprawia, że aborcja po 12 tygodniu ulega dodatkowej stygmatyzacji.

12 tydzień jest terminem politycznym - nie uzasadnionym ani medycznie ani społecznie. Nie ma medycznego powodu dla którego aborcja w 11 tygodniu miałaby być bardziej akceptowalna niż ta w 13 czy w 15 tygodniu 1.

Na naszej stronie znajdziesz tekst poświęcony temu, jakie są realne konsekwencje stygmatyzacji aborcji po 12. tygodniu. Dla tych, które nie mają czasu na te lekturę podsumujemy:

  1. Prawo antyaborcyjne oraz publiczne zawstydzanie tematem aborcji nie wpływa na rzeczywistą liczbę przeprowadzanych aborcji, a jedynie podnosi ich ceny i sprawia, że podlega ono bezpodstawnej ocenia moralnej.
  2. Aborcja farmakologiczna w drugim trymestrze niesłusznie nazywana jest "najgorszą opcją" - niesłusznie, bo wbrew światowym trendom. Na całym świecie lekarze coraz częściej odchodzą od aborcji chirurgicznych na rzecz bezpiecznej aborcji tabletkami, a to ze względu na to, że metoda chirurgiczna jest dużo bardziej inwazyjna.
  3. Aborcje po 12. tygodniu związane są z innymi powodami niż te wcześniejsze. Jednak wszystkie te powody są dobre. Aborcje nazywane krzywdzącym określeniem "późnych" to często wypadkowa różnych problemów: od finansowych, poprzez młody wiek, nieregularny cykl miesiączkowy, aż po życie w przemocowej relacji, która utrudnia dysponowanie własnym ciałem.

Znormalizowanie aborcji, szczególnie tych między 12., a 24. tygodniem jest kluczowe dla bezpieczeństwa i zdrowia kobiet.

Musisz być świadoma widoku krwi, płodu czy łożyska

Osoby wspierające w aborcjach w drugim trymestrze podkreślają słowa: płód, krew, łożysko, pępowina. Osoba, która będzie przechodzić przez ten proces musi wiedzieć, czego ma się spodziewać – tylko wtedy może podjąć świadomą decyzję w zgodzie ze sobą.

Szczera i szczegółowa informacja to dla nas warunek podmiotowego traktowania. Ukrywając przed osobami trudne do zaakceptowania szczegóły, tak naprawdę narażamy je na nieprzyjemności, nawet jeśli chcemy je chronić.

Jak przygotować się do aborcji farmakologicznej po 12. tygodniu?

Przyjmowanie i dawkowanie leków

W drugim trymestrze do przerwania ciąży metodą farmakologiczną należy przyjąć te same leki co w pierwszych tygodniach, czyli mifepristone oraz misoprostol.

Pomiędzy zażyciem mifepristonu, a mizoprostolu należy zachować odstęp 36h po to, aby mifepriston, który ogranicza działanie progesteronu (hormonu podtrzymującego ciążę) na płód osiągnął maksimum swojego działania.

Zmniejszeniu ulega pojedyncza dawka mizoprostolu, przyjmujemy po 2 tabletki (400mcg), które trzymamy przez 30 minut pomiędzy policzkiem a dziąsłem/pod językiem/w pochwie, dokładnie tak samo jak w mniej zaawansowanych ciążach.

Dawki 400 mcg mizoprostolu przyjmujemy co 3 godziny. Będziesz potrzebowała przynajmniej 6 dawek. To znaczy, że na przyjmowanie misoprostolu musisz wygospodarować conajmniej 18 godzin wolnego czasu, a samo przerywanie ciąży trwać będzie nawet kilkanaście godzin.

Instrukcja dawkowania w punktach

  1. Zamawiasz tabletki przez WHW - czyli womenhelp.org
  2. Przyjmujesz mifepristone.
  3. Odczekujesz równo 36 godzin.
  4. Przyjmujesz 400 mcg mizoprostolu (2 tabletki) trzymając go pod dziąsłem przez 30 minut
  5. Odczekujesz 3 godziny.
  6. Powtarzasz punkty 4 i 5 jeszcze conajmniej 5 razy (do skutku)

Możliwe, że będziesz musiała zażyć jeszcze jedną lub dwie dawki mizoprostolu - to normalne, chociaż niezbyt częste. Dobrze jest mieć więc jak najwięcej mizoprostolu(1).

  1. Przeważnie jedna tabletka mizoprostolu ma 200mcg, więc w takiej sytuacji potrzebujesz przynajmniej 12 tabletek mizoprostolu. Taką samą ilość mizoprostolu ma w sobie Arthrotec oraz Cytotec.

Zanim zaczniesz

Zanim zaczniesz zażywać leki aborcyjne (czasem nazywane poronnymi):

  1. Miej ze sobą bliską, zaufaną osobę, która będzie cię wspierać.

    • Jej rolą jest zadzwonienie po pomoc medyczną na wypadek silnego krwawienia lub wystąpienia niepokojących objawów po zakończeniu aborcji.
    • Poproś tę osobę o przeczytanie tego tekstu, by zdawała sobie sprawę z pomocy, której powinna udzielić, nie wpadła w panikę lub nie doznała szoku.
    • Jeśli nie masz takiej osoby, możesz nawiązać kontakt z jedną polskich grup feministycznych udzielających wsparcia w aborcji - takich jak Aborcyjny Dream Team, internetowe forum Kobiety w sieci czy infolinia aborcyjna Aborcji Bez Granic dostępna pod numerem 22-29-22-597 codziennie od 8:00 do 20:00.

  2. Zapisz sobie podstawowe numery telefonu i zostaw je w widocznym miejscu - w stresie umysł zapomina o najbardziej podstawowych sprawach:

    • Na pogotowie 999 lub 112
    • Do najbliższej Ci osoby, która może cię wesprzeć
    • Na infolinię Aborcji Bez Granic 22-29-22-597

  3. Upewnij się, że masz dzień wolnego czasu i jesteś w miejscu, które jest dla ciebie komfortowe i ma dostęp do łazienki.

  4. Przygotuj sobie leki przeciwbólowe na bazie ibuprofenu, pyralginę lub ketonal.
  5. Pamiętaj, podczas aborcji nie wolno przyjmować leków rozkurczowych typu no-spa.
  6. Przygotuj plan co zrobić z płodem po aborcji.
  7. Upewnij się, że przeczytałaś ten tekst w całości chociaż raz i dobrze wszystko rozumiesz. 😉

Jak wygląda aborcja w 2 trymestrze?

Aborcja w drugim trymestrze przebiegiem przypomina poród: najpierw odchodzą wody, potem wypada płód. Ostatnią fazą jest wydalenie łożyska 2. Ten moment, wydalenie łożyska, jest najbardziej krytycznym momentem przebiegu aborcji farmakologicznej dla osoby ją przeprowadzającej. Może wiązać się z dużym stresem (przypada na końcówkę dość męczącego procesu), jednak warto zachować przy nim trzeźwą głowę i nie pośpieszać go sztucznie.

Stres podczas aborcji

Aborcja w drugim trymestrze wywołuje niepokój nie tylko u osoby, która przez nią przechodzi, ale może być trudna też dla osoby towarzyszącej. Dlatego tak ważne jest, by być świadomą procesu przez który się przechodzi.

Przebieg aborcji w 2 trymestrze

Pierwsze skurcze

Pierwsze skurcze możesz odczuć dość szybko, już nawet po 30 minutach od zażycia pierwszej dawki mizoprostolu. Najpierw będą nieregularne, by z czasem trwać coraz dłużej i występować coraz bardziej regularnie.

Bóle związane ze skurczami mogą mieć podobne nasilenie jak te, występujące przy porodzie. Warto przygotować sobie leki przeciwbólowe: na bazie ibuprofenu (np. ibuprom) albo takie jak pyralgina lub ketonal. Nie wolno jednak stosować leków rozkurczowych typu no-spa.

Odejście wód płodowych

Objawem rozpoczynającego się poronienia jest odejście wód płodowych. Może być to dość gwałtowne, a dla osób, które nie mają doświadczenia porodu, trudne do rozpoznania. Moment ten często porównywany jest do "zsikania się w majtki". Może jednak przebiegać stopniowo – wtedy obserwujemy sączący się z pochwy płyn zabarwiony lekko krwią.

Co robić w trakcie poronienia?

Można w czasie poronienia wejść do wanny i przyjąć najwygodniejszą pozycję, można siedzieć na toalecie, a można po prostu postawić miskę na podłodze i czekać na moment wydalenia płodu.

Poronienie

Gdy dojdzie do wypadnięcia płodu, będzie on wisiał na pępowinie. W żadnym wypadku nie można za nią ciągnąć, przecinać czy starać się ją urwać. Także żaden inny pomysł, który nam przyjdzie do głowy nie będzie dobry (a naturalne jest to, że będziemy się zastanawiać, co zrobić, aby uwolnić się od wiszącego płodu).

To szczególnie ważne!

Jedyne, co można i należy zrobić to czekać spokojnie na kolejny (ostatni) skurcz, który spowoduje odklejenie się łożyska. Dopiero po odklejeniu się łożyska, które także zostanie wydalone, możemy powiedzieć, że cały proces przebiegł z sukcesem i możemy odpocząć.

Upewnij się, że łożysko nie jest poszarpane na brzegach. Podzarpane łożysko zdaża się bardzo rzadko ale może świadczyć o tym, że fragment łożyska został w macicy. W takiej sytuacji skieruj się do szpitala.

Jak rozpoznać kiedy łożysko jest poszarpane?

Sprawdź czy łożysko nie niest poszarpane na brzegach - jest to bardzo widoczne - całe łożysko ma kształt koła, a jego brzegi są równe. Ponadto poszarpane łóżysko bardzo intensywnie krwawi.

Jeśli masz poszarpane łożysko powinnaś skierować się do lekarza.

Jak wygląda zdrowe łożysko? [zdjęcie, krew]

Zdjęcie nieposzarpanego łożyska:

Płód po aborcji?

To, jaką decyzję podejmiemy w zakresie tego, co zrobić z płodem po aborcji, może też być związane z naszymi emocjami. Niektóre kobiety, np. te, dla których ciąża nie była ważna, mogą mieć obojętny lub negatywny stosunek do płodu i będą chciały po prostu pozbyć się szczątków.

Jednak niektóre osoby, np. te, które aborcję zrobiły ze względu na uszkodzenia płodu lub trudną sytuację życiową, mogą mieć też inne potrzeby: takie, jak pożegnanie się i zamknięcie procesu poronienia np. poprzez zakopanie płodu/pochówek.

Jak wyglada płód?

Płód w drugim trymestrze może mieć wymiar od kilku do ponad 20 centymetrów. Trudno zatem go nie zauważyć, czy też uniknąć konieczności oglądania go.

Zanim przystąpimy do procedury aborcji farmakologicznej, można za pomocą zdjęć w internecie starać się oswoić z widokiem płodu w danym tygodniu ciąży, by w trakcie aborcji zmniejszyć uczucie szoku spowodowane jego widokiem.

Warto pamiętać, żeby oglądać zdjęcia z wiarygodnych źródeł medycznych, ponieważ w internecie wiele grup szerzy propagandę antyaborcyjną i umieszcza nieprawdziwe zdjęcia znacznie starszych płodów określając je jako młodsze.

Jak duży jest płód?

Szczątki płodowe mogą mieć różną wielkość. W 13. czy 14. tygodniu może się wydarzyć, że płód wypadnie na podpaskę lub do toalety. Wtedy jest jeszcze możliwe, żeby po prostu spuścić wodę bez ryzyka zapchania odpływu.

Im bardziej zaawansowana ciąża, tym większy jest płód. Po 18. tygodniu spuszczenie szczątków w toalecie może być trudne.

Co zrobić z płodem po aborcji?

W zależności od własnych potrzeb i emocji, rozmiaru płodu i innych czynników, możesz zdecydować się na spuszczenie płodu w toalecie, zakopanie lub pogrzebanie go czy na zadzwonienie po pogotowie, które płód zabierze.

Warto wcześniej zaplanować, co zrobić ze szczątkami płodowymi, aby zminimalizować ryzyko tłumaczenia się z własnej aborcji przed organami ścigania. Chociaż przeprowadzenie własnej aborcji jest w Polsce całkowicie legalne i nie można być za to ukaraną, to zdarzalo się, że policja wszczynała postępowanie po znalezieniu szczątków płodu 3.

Spuszczenie w toalecie

Jest to rozwiązanie najprostsze, jednak może zdarzyć się tak, że płodu nie da się spuścić w toalecie. Każda osoba, w zależności od wysokości własnej ciąży, może starać się ocenić, czy da się to zrobić, czy nie.

Zadzwonienie po pogotowie

Jeśli nie mamy gotowości, aby zajmować się płodem samodzielnie, możemy po jego wydaleniu zadzwonić po pomoc medyczną. Ochrona zdrowia jest zobowiązana ci pomóc i zadbać o twoje zdrowie bez względu na to czy zrobiłaś aborcję, czy poroniłaś samoistnie.

Jeśli zadzwoniłaś po karetkę, możesz pozostać w pozycji takiej jakiej jesteś, nawet jeśli jesteś nago. Dla osób pracujących w ochronie zdrowia nagość nie jest niczym niezwykłym.

Zakopanie płodu

Niektóre z nas mogą mieć taką potrzebę. Jeśli podejmiemy decyzję o zakopaniu płodu warto wcześniej się do tego przygotować – przed rozpoczęciem aborcji wykopać dość głęboki dół w wybranym miejscu (po poronieniu możemy być zbyt zmęczone). Warto też wcześniej zastanowić się, gdzie to miejsce ma się znajdować – czy mamy np. własny ogród, czy też musimy wybrać się gdzieś dalej. Solidne opakowanie płodu ogranicza także ryzyko rozkopania przez zwierzęta.

Zakopanie płodu to jest skuteczną i bezpieczną metodą ukrycia aborcji przed osobami trzecimi. Może zminimalizować ryzyko. zainteresowania organów ścigania. To także na pożegnanie się i zamknięcie procesu aborcji, którego niektóe osoby po prostu potrzebują. Zakopanie szczątków daje możliwość odwiedzania wybranego miejsca.

Wyrzucenie do śmietnika

Wyrzucenie szczątków do śmietnika także jest możliwe. Warto jednak zadbać o to, aby były szczelnie opakowane tak, aby przy wywozie śmieci nic nie wzbudziło podejrzeń osób je wywożących. Szczelne zapakowanie zmniejsza też ryzyko rozszarpania przez zwierzęta.

Wstręt przed dotykaniem płodu

Dla wielu osób problemem może być konieczność dotykania tkanek płodu. Jeśli chcesz tego uniknąć przygotuj wiadro lub miskę, która jest wyłożona np. workiem na śmieci.

W takiej sytuacji płód wydalamy do tego wiadra lub miski i potem owijamy workiem lub folią - bez konieczności dotykania tkanek. Jeśli decydujemy się wyrzucić płód do śmietnika, warto zadbać o to, aby w worku nie było dużo krwi.

Higiena po aborcji

Po aborcji nie należy kąpać się w wannie, otwarta szyjka macicy to miejsce wnikania bakterii. Zdecydowanie lepiej przez jakiś czas brać prysznice.

Więcej informacji o higienie po aborcji

Czy aborcja w drugim trymestrze jest legalna?

Osoba, która przerywa własną ciążę nie jest co do zasady karana. Granicę karalności (w Polsce) wyznacza przeważnie koniec 22. tygodnia ciąży.

Do 22. tygodnia ciąży zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie dokumentacji medycznej mamy do czynienia z poronieniem. Wywołanie własnego poronienia, czyli właśnie przeprowadzenie aborcji, nie jest przestępstwem.

Dopiero po 22. tygodniu wywołanie poronienia może być traktowane jako wywołanie porodu, co może wiązać się z odpowiedzialnością karną za dzieciobójstwo (zabójstwo dziecka w okresie porodu).

Piszemy o tym więcej w dziale Polskie Prawo Aborcyjne

Czy legalnym jest wspierać w aborcji po 12. tygodniu?

Wspieranie osoby w aborcji w drugim trymestrze jest również legalne, podobnie jak w pierwszym. Możemy informować osoby o możliwościach przerwania ciąży, wskazywać wiarygodne źródła leków poronnych oraz towarzyszyć osobie (osobiście bądź telefonicznie) podczas procesu poronienia.

Czy trzeba ukrywać poronienie przed lekarzem?

Nie! Należy pamiętać, że faktu poronienia nie musimy ukrywać. Po tym, jak wydalimy szczątki płodowe, możemy wezwać pogotowie i opowiedzieć o tym, że do niego doszło. Niezależnie od tego, czy wydarzyło się to w sposób naturalny, czy wywołany lekami. Mamy prawo do opieki medycznej, zaś szczątki płodowe zostaną zabrane z naszego domu.

Co po 22 tygodniu?

Aborcja po 22 tygodniu możliwa jest w Belgii, Czechach, Francji i Wielkiej Brytanii.

Aborcja po 22 tygodniu

  1. Current and potential methods for second trimester abortion. Lerma, K., Blumenthal, P.B., 2020. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, Volume 63, s. 24-36. doi:10.1016/j.bpobgyn.2019.05.006 ↩

  2. Women’s embodied experiences of second trimester medical abortion. Purcell, C. i in., 2017. Feminism & Psychology, Vol. 27(2), s. 163–185. doi:10.1177/0959353517692606 ↩

  3. Przypominamy sytuację, w której policja poszukiwała w stawie szczątków płodu, które zostały do niego wyrzucone po przeprowadzeniu aborcji w 18. tygodniu. Mimo, że taka aborcja była całkowicie legalna, wszczęto postępowanie w tej sprawie. Płód znaleziony w oczyszczalni ścieków. I mamy aferę na całą Polskę ↩