Przejdź do treści

Co lekarz powiniem wiedzieć o aborcji... zanim się wypowie?

Polscy lekarze mówiąc o aborcji często przyjmują pozycje ekspercką. Trudno jednak uznać ich za doświadczonych w temacie, bo od 1993 roku nie przeprowadza się w Polsce aborcji niemal w ogóle.

Od lat jeździmy na międzynarodowe konferencje ginekologiczne i około-aborcyjnych i niestety nigdy nie spotkałyśmy na nich ani jednego lekarza pracującego w polskim szpitalu.

Zapóźnienie w wiedzy o aborcji nad Wisłą to nie jest nowa sprawa. Już w latach 90tych nasi lekarze byli do tyłu. Rozbieżność ta w ciągu ostatnich 30 lat tylko się powiększyła.

Na studiach medycznych brak nie tylko edukacji o aborcji, ale też rzetelnej wiedzy na temat poronień. Wielu ginekologów wciąż uważa, że podstawową metodą aborcji jest łyżeczkowanie...

To dlatego przygotowałyśmy ten tekst1 - chcemy by lekarki, ginekolożki oraz studentki medycyny miały szansę nadrobić podstawowe zaległości i nie reprodukować szkodliwych mitów na temat aborcji - w szczególności najbardziej nowoczesnych i bezpiecnzych metod jaką jest m.in. aborcja farmakologiczna.

Jeśli twój lekarz mówi dziwne rzeczy o aborcji

Zapoznaj się z tekstem "9 kłamstw o aborcji, które usłyszych od lekarza" - jeśli rozpoznasz w nich swojego lekarza możliwe, że musisz rozważyć konsulatcję ginekologiczną z kimś o lepszym wykształceniu.

Słowniczek

Czym jest aborcja farmakologiczna?

Aborcja farmakologiczna to przerwanie ciąży za pomocą kombinacji dwóch leków: mifepristone (bloker progesteronu) i misoprostol (środek wywołujący skurcze macicy). Leki te nazywa się tabletkami aborcyjnymi, w Polsce nazywane czasami "tabletkami poronnymi".

Aborcja farmakologiczna bywa też nazywana też aborcją domową albo aborcją tabletkami. Jest bezpieczną, łatwą i najtańszą metodą przerywania ciąży.

Czym jest samoobsługa aborcyjna?

Dzięki aborcji farmakologicznej możliwe jest coś, co nazywamy bezpieczną samoobsługą aborcyjną lub zarządzaniem swoją własną aborcją. Polega ona na samodzielnej aborcji w domu, bez wymaganej obecności lekarza.

Czy lekarz może polecić aborcję tabletkami?

Powinien. Jest to rekomendowana przez Światową Organizację Zdrowia metoda. WHO uznaje, że jest ona najbezpieczniejsza przerwania ciąży do conajmniej 12. tygodnia, oraz w sytuacjach, gdy ciąża nie jest obciążona powikłaniami, nie wymaga znieczulenia ani obecności lekarza (można zrobić ją w domu).

Najważniejsze fakty

Aborcja farmakologiczna

  1. Aborcja farmakologiczna jest nowoczesną, najbezpieczniejszą, prostą i nie obciążającą zdrowia metodą przerywania ciąży conajmniej do 12. tygodnia, rekomendowaną przez WHO.
  2. Przebieg aborcji farmakologicznej wygląda jak poronienie samoistne (nazywane też spontaniczny). 
  3. Tabletki poronne (aborcyjne) to inne substancje niż "tabletki dzień po" czy antykoncepcja i nie można ich stosować zamiennie.
  4. Jako lekarz możesz zapewnić pacjentce dostęp do aborcji farmakologicznej. Jeśli chcesz sie trzymać litery obowiązującego prawa, możesz to zrobić wtedy, kiedy ciąża jest wynikiem przestępstwa lub zagraża życiu matki. Wystarczy, że wypiszesz jej receptę na mizoprostol (obecny w Arthroteku lub Cytoteku). Pamiętaj, że musisz poinformować pacjentkę o bezpiecznym dawkowaniu i sposobie przyjmowania leku.
  5. Jeśli nie możesz wypisać leków poronnych, możesz poinformować pacjetnkę o tym jak przebiega ten rodzaj aborcji oraz wskazać jej gdzie może bezpiecznie i legalnie nabyć takie tabletki. Sprawdzoną stroną jest miedzynarodowa organizacja womenhelp.org.
  6. Leki aborcyjne/poronne nie są szczególnie groźne, powikłania po nich są rzadsze niż po innych substancjach (np. viagrze). Nie istnieją powody, dla których mifepristone i mizoprostol miałby być dostępny jedynie na receptę.
  7. Wiele osób woli aborcję farmakologiczną od zabiegu, również dlatego, że aborcję farmakologiczną można przeprowadzić w domu i ukryć ten fakt, przed niewspierającymi osobami, np. przed przemocowym partnerem.
  8. Aborcja farmakologiczna możliwa jest przy wsparciu tzw. telemedycyny czyli obecności osoby wspierającej przez telefon. To z kolei sprawia, że ten rodzaj aborcji jest wygodną alternatywą dla osób mieszkających daleko od większych ośrodków miejskich. Polską bezpłatną linią aborcyjną jest telefonprowadzony przez Aborcję Bez Granic: +48 22 29 22 597.
  9. Po aborcji farmakologicznej nie trzeba (a przeważnie nie powinno się) przeprowadzać zabiegu łyżeczkowania. Macica oczyści się sama, a wesprzeć ten proces może dodatkowa dawka mizoprostolu - dowiedz się więcej o higienie po aborcji.
  10. Jeśli zabieg aborcji farmakologicznej nie uda się za pierwszym razem (a udaje się w ponad 95% przypadków), to można go powtórzyć.
  11. Lekarze nie są w stanie rozróżnić naturalnego poronienia od aborcji farmakologicznej.

Bezpieczeństwo prawne

  1. Przerwanie własnej ciąży przez pacjentkę jest zawsze legalne.
  2. Przekazywanie informacji o sposobach bezpiecznej aborcji jest zawsze legalne.
  3. Jako lekarz masz obowiązek udzielić pełnego wsparcia osobie przerywającej ciąże. Jeśli proces poronienia się rozpoczą, albo gdy ciąża zagraża zdrowiu, masz obowiązek ją usunąć i zabezpieczyć życie i zdrowie swoje pacjentki.
  4. Możesz wspierać osoby, które skorzystały z leków lub innych metod i robić im badania po aborcji, w celu sprawdzenia czy wszystko poszło sprawnie i macica się oczyściła.

Środowisko lekarskie

  1. Jak pokazują badania duża część środowiska lekarskiego opowiada się za zakazem aborcji z 1993 roku.
  2. Możesz jednak walczyć ze stygmatyzacją poprzez edukowaie kolegów i koleżanek oraz głośne, publiczne wypowiadanie się na temat aborcyjnych mitów.
  3. Możesz niezależnie od tego walczyć ze stygmatyzacją w swojej praktyce lekarskiej m.in. poprzez nie ocenianie swoich pacjentek i nie podważanie ich decyzji i potrzeb.
  4. Niezależnie od tego, czy przeprowadzasz aborcję czy nie, możesz opowiadać się za jej oferowaniem w praktyce.
  5. Wszędzie tam, gdzie funkcjonują bariery w postaci „klauzuli sumienia” dla lekarzy, przymusowe konsultacje psychologiczne, ograniczenia dotyczące tygodni ciąży, kobietom trudniej jest zrobić aborcję w pierwszym trymestrze i w związku z tym zmuszone są do mniej bezpiecznych zabiegów w późniejszych terminach. Rozwiązaniem tego problemu jest aborcja farmakologiczna.
  6. Aborcja farmakologiczna powinna być częścią rutynowej ochrony zdrowia, o której wie każda osoba pracująca w sektorze medycznym.

Okoliczności aborcji

  1. Większość aborcji ma miejsce w pierwszych dziesięciu tygodniach ciąży, dlatego zapewnienie dostępu do leków aborcyjnych ma duży wpływ na wachlarz opcji i daje realny wybór osobom potrzebującym aborcji. Pozwala to również uniknąć bardziej inwazyjnych metod, które przeznaczone są do przerywania ciąży w trzecim trymestrze.
  2. 95% kobiet po abrocji odczuwa pozytywne emocje - takie jak szczęście i ulga. Ich zadowolenie z podjętej decyzji utrzymuje się mimo upływu lat.
  3. Każdego roku conajmniej 90 tys osób w polsce przerywa swoją ciąże 4. Sieć ABG wspiera ponad 40 tysięcy osób każdego roku, a ponad tysiącu pomaga w organizacji aborcji w zagranicznej klinice.
  4. Każdego dnia co najmniej 7 5 osoby wyjeżdżają na zabieg aborcji w drugim trymestrze.
  5. Samodzielna aborcja za pomocą tabletek jest coraz powszechniejsza. Możesz wspierać pacjentki, które samodzielnie zarządzają swoją aborcją, zapewniając im dokładne informacje, wsparcie i badania.

Konsekwencje odmowy

  1. Odmowa aborcji niesie za sobą poważne kosekwencje zdrowotne i życiowe. Kobiety którym odmawia się aborcji:
  2. mają częściej problemy zdrowotne, które mogą utrzymywać się przez lata,
  3. mają czterokrotnie większe szanse na życie poniżej progu ubóstwa,
  4. są trzykrotnie bardziej narażone na bezrobocie,
  5. częściej pozostają w związkach z agresywnymi partnerami,
  6. odczuwają niepokój,
  7. mają obniżoną samoocenę, nie wierzą, że mogą zmienić coś w swoim życiu,
  8. są narażone na ubóstwo cztery razy bardziej niż te, które mogły przerwać ciąże, a to z kolei może również prowadzić do pogorszenia się stanu zdrowia,
  9. próbują przerwać ciąże na własną rękę, przez co często zmuszone są do podróżowania, proszenia o pomoc osób trzecich (nie zawsze im życzliwych), zapożyczają się, są ofiarami oszustów
  10. Aborcja farmakologiczna ratuje życie. Szczególnie tych osób, które nie mają dostępu do aborcji chirurgicznej w formalnym systemie ochrony zdrowia.

Mity na temat aborcji

Aborcja farmakologiczna

Możliwość zrobienia aborcji za pomocą tabletek poronnych istnieje od ponad 20 lat, ale mimo to wciąż krąży na jej temat tyle mitów, że można by pomyśleć, że została wynaleziona dopiero wczoraj.

Mit nr 1: Samodzielna aborcja za pomocą tabletek jest niebezpieczna.

Fakty są takie, że miliony osób na całym świecie użyło tabletek aborcyjnych, aby bezpiecznie przerwać ciąże trwające do 12 tygodni bez nadzoru lekarza_lekarki.

Poważne powikłania są niezwykle rzadkie, a tabletki nie mają długotrwałych skutków dla organizmu. Aborcja farmakologiczna nie niesie ze sobą ryzyka żadnych większych komplikacji2 niż te związane z doświadczeniem samoistnego poronienia.

Mit nr 2: Tabletki aborcyjne i antykoncepcja awaryjna to to samo.

Absolutnie nie - są to różne leki, są przyjmowane inaczej i powodują zupełnie różne skutki: jeden kończy ciążę, a drugi zapobiega zajściu w nią.

Niewątpliwie powodem popularności tego mitu są działania przeciwników aborcji, którzy celowo rozpowszechnili nieprawdziwy termin "tabletka wczesnoporonna", by zatrzeć różnice między tymi tabletkami. Wyjaśniamy zatem, że istnieją (i to zupełnie inne leki):

  1. tabletki antykoncepcyjne (hormonalne dla kobiet oparte o gestagen oraz nie-hormonalne dla mężczyzn - na razie w fazie testów)
  2. pigułka "dzień po" zwana antykoncepcją awaryjną (np. EllaOne czy Escapelle)
  3. tabletki aborcyjne/poronne (mifepristone i mizoprostol)

Pierwsze dwie tabletki mają działanie antykoncepcyjne (zapobiegają ciąży), a ostatnia wywołuje aborcję.

Mit 3: Aborcję tabletkami można przerwać lub cofnąć.

Aborcja za pomocą leków jestskuteczna i nieodwracalna.

W USA przeciwnicy aborcji dwoją się i troją, żeby przekonać opinię publiczną, że można cofnąć poronienie farmakologiczne za pomocą podania konkretnej dawki progesteronu. Najnowsze badania medyczne pokazują, że nie tylko jest to informacja nieprawdziwa, ale też szkodliwa i narażająca na poważnie niebezpieczeństwo zdrowotne osoby, które są zaraz po aborcji farmakologicznej.

Mit 4: Jeśli tabletki aborcyjne nie zadziałają za pierwszym razem, osoba musi kontynuować ciążę.

Aborcję farmakologiczną można przeprowadzić ponownie i nie ma ku temu przeciwskazań.

Mifepriston i mizoprostol użyte razem są skuteczne w 98% przypadków, a aborcja samym mizoprostolem jest skuteczna w 85% przypadków.

Oznacza, że ​​niewielki procent osób pozostaje w ciąży po zażyciu tabletek aborcyjnych. Jeśli te osoby mają dostęp do tabletek, to mogą bezpiecznie powtórzyć proces i przerwać ciążę skutecznie. Kluczowym czynnikiem przy zażywaniu leków poronnych jest prawidłowe dawkowanie.

Mit 5: Lekarz może stwierdzić, kiedy ktoś przerwał ciążę za pomocą tabletek aborcyjnych.

Nie ma sposobu, aby odróżnić poronienie spowodowane tabletkami od poronienia, które wydarzyło się samoistnie, o ile osoba zażyje tabletki prawidłowo. Rozpoznać poronienie za pomocą tabletek można jedynie, jeśli osoba, która się na nie zdecydowała wybrała podanie poprzez pochwę - w takim wypadku, bezpośrednio po zabiegu, mogą zostać w niej resztki po tabletkach.

Żeby wykluczyć taką sytuację wiele osób zażywa leki doustnie: do jamy policzkowej, albo podjęzykowo.

Mit 6: Niebezpieczne i niesprawdzone środki pochodzą z interentu

Jak tłumaczymy na naszej stronie - chcociaż zamawianie leków aborcyjnych może wiązać się z ryzykiem w postaci naciągaczy, to nikt nie sprzedaje kobietom "niebezpiecznych środkow".

Ponadto zamówienie ze sprawdzonych, bezpiecznych i rekomendowanych międzynarodowo źródeł zapewnia dostęp do bezpiecznych,prawdziwych leków i nie naraża nas na oszustwo, ani na inne zagrożenia.

Więcej mitów

Mit 1: Syndrom postaborcyjny

Nie istnieje nic takiego jak "syndrom poaborcyjny". Syndrom postaborcyjny (PAS) został wymyślony jako określenie rodzaju zaburzeń, które rzekomo występują po zabiegu terminacji ciąży i miałyby być powiązane z zespołem stresu pourazowego. Syndrom postaborcyjny nie występuje w klasyfikacji zaburzeń psychicznych. Nie znaleziono na niego dowodów.Jak pokazują badania 95% kobiet odczuwa po aborcji pozytywne emocje takie jak ulga i szczęście. Zadowolenie z decyzji aborcji również nie zmniejsza się w czasie.

Także wyniki 20-letniego przeglądu literatury opublikowane 2008 roku w czasopiśmie “Contraception” wskazują na brak korelacji pomiędzy zrobieniem aborcji a pogorszeniem zdrowia psychicznego po wielu latach od zabiegu.

Jedynymy grupami, które odczuwają po aborcji negatywne emocje są: kobiety usuwające chcianą ciążę z powodów medycznych lub genetycznych, kobiety zmuszane do aborcji lub niepewne własnej decyzji.

Realnym źródłem obniżonego samopoczucia po aborcji jest brak akcpetacji wśród rodziny, partnera i bliskich oraz poczucie osamotnienia w związku z tym.

Podsumowanie

Dzięki powyższym materiałom jako lekarka, ginekolog czy studentka medycyny powinniście być w stanie rozprawić się w większością popularnych mitów na temat aborcji. To dobry start w aborcyjną edukację, jednak zachęcamy do zapoznania się z detalami tego jak wygląda aborcja, jak się do niej przygotowac, jakie przciwskazania do aborcji mogą dotyczyć kobiety w niechcianej ciąży - wszystko to znajdziesz w naszych tekstach o aborcji.

  1. Oryginalny tekst, którym się inspirujemy został napisany w języku angielskim przez Abby Ramey and Rachel Abbott: Medical students for choice. ↩

  2. Safe abortion: Technical & policy guidance for health systems ↩

  3. Wikipedia: Wpływ aborcji na zdrowie psychiczne ↩

  4. Instytut Guttmachera podaje liczbę 100 tyś osób, fundacja Federa natomiast podaje 200 tyś. ↩

  5. Sama Aborcja Bez Granic wysyła codziennie na zabieg aborcji za granicą conajmniej 4 osoby. Według oficjalnych danych z dwóch holenderskich klinik, każdego dnia przyjmują one od 3 do 6 osob z Polski. Trudno oszacować liczbć aborcji wykonywanych we wszystkich europejskich klinikach. ↩